Not My School – โรงเรียนที่โลกใช้ แต่ไทยไม่เคยเล่า

เด็กอายุ 6 ขวบเรียนเขียนโปรแกรม? ใช่แล้ว! หลายประเทศเริ่มสอน Coding ตั้งแต่ ป.1 เพราะโลกอนาคตไม่ได้ต้องการแค่การคิดเลขเร็ว แต่ต้องการคนที่ “คิดเป็น – สร้างเป็น – แก้ปัญหาเป็น” ขณะที่เด็กต่างประเทศกำลังสร้างเกม สร้างแอปด้วยภาษา Python แล้วอนาคตแบบไหนที่เรากำลังเตรียมให้กับลูกหลานของเรา?

ยินดีต้อนรับสู่ Not My School วันนี้เราจะพาไปดูว่า…ในหลายประเทศ เด็กประถมต้น ไม่ได้เริ่มจากคัดลายมือ 
แต่เริ่มจาก “คัดบรรทัดคำสั่ง” ใช่ครับ…Coding

ที่สหราชอาณาจักร เด็กอายุ 5 ขวบ เริ่มเรียนพื้นฐานการเขียนโปรแกรม ที่เอสโตเนีย เด็กประถมเขียนโค้ดควบคุมหุ่นยนต์ 
และที่ฟินแลนด์ Coding คือ “ภาษาที่สาม” ในหลักสูตร

คำถามคือ… ทำไมประเทศเหล่านี้ให้เด็ก “เขียนโปรแกรม” แทนการท่องสูตรคูณ?

ระบบการเรียน Coding ในประเทศต่าง ๆ

1. สหราชอาณาจักร ตั้งแต่ปี 2014 ประเทศอังกฤษบรรจุ Coding ในหลักสูตรระดับ Key Stage 1 (อายุ 5–7 ปี) 
เด็กจะได้เรียน:
– แนวคิดเชิงตรรกะ (Computational Thinking) 
– การใช้ block coding เช่น Scratch, Bee-Bot 
– การแยกปัญหาและออกแบบวิธีแก้เป็นขั้นตอน

2. ฟินแลนด์ ตั้งแต่ปี 2016 Coding เป็น “ภาษาที่สาม” (รองจากฟินแลนด์และอังกฤษ) เด็กใช้ micro:bit, Scratch, และทำโครงงานจริง เช่น สร้างเกม, วัดอุณหภูมิ, ควบคุมแสงไฟ

3. เอสโตเนีย ประเทศเล็ก ๆ ที่มีความเป็นดิจิทัลสูงที่สุดในยุโรป เด็กเริ่มเรียนการเขียนโปรแกรมตั้งแต่ ป.1 รัฐจัดโปรแกรม ProgeTiger ให้โรงเรียนทั่วประเทศ

ทำไมต้องเรียนเขียนโปรแกรมตั้งแต่เด็ก?

1. เพื่อฝึก “การคิดเชิงระบบ” (Systemic Thinking) 
2. เพื่อเตรียมพร้อมอาชีพในศตวรรษที่ 21 
3. เพื่อเปลี่ยนเด็กจาก “ผู้ใช้เทคโนโลยี” เป็น “ผู้สร้างเทคโนโลยี”

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริง รายงานจาก OECD (2022): เด็กที่เรียน Coding ตั้งแต่เล็ก มีทักษะการวิเคราะห์ปัญหาดีขึ้น 37% 
มีความมั่นใจในการเรียนคณิตศาสตร์มากขึ้น และมีแนวโน้มเลือกสายวิทย์-เทคโนโลยีในระดับมัธยมเพิ่มขึ้น
ตัวอย่างจากอังกฤษ:
– โครงการ Computing at School ทำให้เด็กอายุ 6–7 ปีสร้างเกมง่าย ๆ ได้ 
– และสามารถอธิบายตรรกะ “IF…THEN…” ได้ในชีวิตประจำวัน


ข้อถกเถียงและการปรับตัว

เสียงวิจารณ์:
– เร็วไปไหม? เด็กควรเรียนวาดภาพหรือวิ่งเล่นมากกว่าไหม? 
– โรงเรียนไม่พร้อม อุปกรณ์ไม่เพียงพอ 
– ครูไม่มีพื้นฐานการเขียนโปรแกรม

หลายประเทศแก้ด้วย:
– ใช้ block coding ที่ไม่ต้องเขียน code จริง 
– จัดอบรมครูและแจกสื่อออนไลน์ฟรี 
– ไม่บังคับเนื้อหาซับซ้อน แต่เน้น “วิธีคิด”

เทียบกับประเทศไทย

– Coding ถูกบรรจุในหลักสูตรวิทยาการคำนวณ (วิชาพื้นฐานใหม่) ในไทย ปี 2561 
– แต่หลายโรงเรียนยังขาดครูผู้เชี่ยวชาญ และขาดอุปกรณ์ 
– เด็กบางคนเรียน “คอมพิวเตอร์” แต่ไม่ได้จับเครื่อง

ถอดบทเรียน
Coding ไม่ใช่แค่สำหรับสายวิทย์ การสอนเขียนโปรแกรม = ฝึกคิด วิเคราะห์ และสื่อสารกับเครื่องจักร อาจเป็นเครื่องมือทำให้เด็ก “กล้าแก้ปัญหา” มากกว่าท่องจำ

ในยุคที่ AI เขียนบทความแทนเราได้… ถ้าเด็กยังแค่ท่องจำสูตร แต่ไม่เข้าใจ “ระบบ” เราจะเตรียมเขาสำหรับโลกอนาคตได้จริงหรือ?

นี่คือ Not My School ตอนหน้า เราจะพาไปดูว่า… ทำไมครูบางประเทศ ถึงได้เงินเดือน 200,000 บาทต่อเดือน และถูกยกย่องไม่ต่างจากหมอ

แหล่งข้อมูลและอ้างอิง

1. Ministry of Education, UK (2014). ‘Computing Curriculum – Key Stage 1’. https://www.gov.uk/national-curriculum

2. Code.org Global Report (2022). ‘The State of Computer Science Education’. https://code.org/promote

3. Finnish National Agency for Education (2019). ‘Digital Competence in Finnish Schools’

4. OECD (2022). ‘Teaching Coding and Computational Thinking in Schools’. https://www.oecd.org

5. ProgeTiger – Estonia’s National Coding Education Program. https://harno.ee